See, even Night her self is here, to favour your design.
anonymus (The Fairy Qudeen, Henry Purcell)
De woeste nachttaal van mijn dromen vertelde de waarheid
The wild night language of my dreams told the truth
(Salman Rusdie, Knife)
moutarde-21 A BARCA Marmara
Querida Barca, Dear Boat, lieve Barca, Je schreef me een indringende brief die wel meer dan een maand in een vochtig magazijn ergens op een luchthaven is blijven liggen alvorens de tocht over de oceaan te maken, alsof er helemaal geen urgentie was. Het vocht is in het papier doorgedrongen. Tranen. Regen. Zweetpareltjes in je nek. Ik ruik aan je bootje dat je van ver bent komen aanvaren. Ik heb zo vaak aan je gedacht en probeerde in mijn gedachten dichterbij te komen, langs allerlei wegen, je naam, een herinnering, een flard van een gesprek dat we hadden, die avond vlak voor je vertrek. Je wist dat je terug moest, de mist in, de nachtmerrie, de ondoorzichtigheid, die machteloosheid. Een wereld die je zo hartstochtelijk anders wilt. …
dear Boat, You wrote me a poignant letter that must have remained in a damp warehouse somewhere in an airport for more than a month before making the trip across the ocean, as if there were no urgency at all. The moisture has penetrated the paper. Tears. Rain. Beads of sweat on your neck. I can smell your little boat that you have come sailing in from far away. I have thought of you so often and tried to get closer in my mind, along all kind of paths, your name, a memory, a fragment of a conversation we had, that evening just before your departure. You knew you had to go back, into the mist, the nightmare, the opacity, the powerlessness. A world that you want so passionately to change….
moutarde-20 Cybèle
Een cahier over zachtheid, sensibiliteit, huid, lichaam, erotiek, lichtheid, verlangen, verbinden, verwijderen, vertalen, aanraken, tonen, intimiteit, verbergen en onthullen. A cahier about softness, sensibility, skin, body, eroticism, lightness, desire, darkness, connecting, removing, translating, touching, showing, intimacy, hiding.
Een cahier over het tijdloze, het alledaagse, het leeftijdsloze, het jonger of ouder zijn, het object worden of subject worden, over lust en overgave, over de verraderlijkheid van de fotografie die aan het onzichtbare wil raken, over beschrijven en suggereren, over iets en niets laten zien, over subtiliteit, over het geheim van de ander, over het geheim van jezelf… over de poëzie van de erotiek.
In mijn werk spelen deze thema’s een permanente impliciete rol, soms ineens uitgesprokener, omdat het dan plotseling op m’n pad komt. Dat is ook het beste, des te meer je zoekt, des te minder vind je. Het moet een zekere argeloosheid hebben, speelsheid, toeval, vertrouwen ook, om aan het licht te kunnen laten komen. Het landschappelijke lichaam, het lichamelijke landschap, het nest, het fruit op een schaal, de slaap, de nacht en de droom.
Cybèle, de titel van dit cahier, is de naam van de moeder- en vruchtbaarheidsgodin, die vereerd werd met extatische dansen en erotische muziek van handtrommels en kleppers. Cybèle, de godin van dood en leven.
A cahier about softness, sensibility, skin, body, eroticism, lightness, desire, darkness, connecting, removing, translating, touching, showing, intimacy, hiding. But also about the timeless, the everyday, the ageless, being younger or older, becoming an object or becoming a subject, about lust and surrender, about the treacherousness of photography that wants to touch the invisible, about describing and suggesting, about showing something and nothing, about subtlety, about the secret of the other, about the secret of yourself… about the poetry of eroticism. In my work, these themes play a permanent implicit role, sometimes suddenly more pronounced, because it suddenly comes my way. That’s the best thing too, the more you search, the less you find. It has to have a certain unsuspectingness, playfulness, chance, trust too, to be able to come to light. The scenic body, the physical landscape, the nest, fruit on a plate, sleep, night and dream. Cybèle, the title of this cahier, is the name of the mother and fertility goddess, who was worshipped with ecstatic dances and erotic music of hand drums and clappers. Cybèle, the goddess of death and life.
Onder de naam MOUTARDE verschijnen cahiers op basis van mijn archief van eigen werk, met deels eerder gemaakte foto’s, teksten, gedichten, tekeningen en nieuwe foto’s en teksten. Zowel ontwerp als productie zijn van mijn hand. De nieuwe cahiers worden elke keer doo een nieuwsbrief LEO-POST aangekondigd en ingeleid op deze website. Een nieuwe cahier zal steeds ergens live gepresenteerd worden, omlijst met een klein programma.
in atelier Mo Verlaan 17-12-22, presentatie van Krakow Sans
Titled MOUTARDE-cahiers: appear based on my archive of my own work, with partly previously made photographs, texts, poems, drawings and new material. These new cahiers, designed and produced by myself, are announced by a newsletter called LEO-POST and introduced on this website. A new cahier will always be presented live somewhere, surrounded with a small program.
Na de voltooiing van de eerste reeks en tweede reeks cahiers (van 1-10 en 11-20), kosten de losse deeltjes die nog los voorradig zijn € 22,50 per titel (ex verzendkosten). Niet alle deeltjes van deze eerste reeks zijn meer los verkrijgbaar.
After the completion of the first two series of 1-10 & 11-20 cahiers, differemt cahiers are still in stock and will cost € 22,50 each title (ex shipping costs). Not all volumes of these first series are as one issue available anymore.
!!! ER ZIJN NOG EEN BEPERKT AANTAL COMPLETE SETS van de eerste & tweede reeks VERKRIJGBAAR: 10 titels in foedraal (nrs 1-10 & 11-20) voor € 250,00. Te bestellen via de contact-pagina door een berichtje te sturen, of e-mail naar leodivendal@gmail.com
!!! THERE A LIMITED NUMBER OF THE TWO COMPLETE SETS INCLUDED: 10 titles in case for € 250,00. To order via the contact-page by sending a message, or e-mail to leodivendal@gmail.com.
De tweede reeks cahiers (11-20) is compleet. De prijs per deeltje is € 22,50 en voor een abonnement op de hele derde reeks inclusief foedraal bedraagt € 200 (zonder foedraal € 185)
The second series of cahiers (11-20) has been completed. In spring 2024 starts de third series (21-30). The price per issue is € 22.50 and for a subscription to the whole second series including slipcase € 200 (without case € 185).
moutarde-19 amusemusea
Ik was als kind al een museumzaal inrichter in de vorm van mijn slaapkamer, ik plaatste nutteloze en prachtige of decoratieve voorwerpen op lege plankjes, of op een tafeltje tegen een balk aan gezet en ik liep er dan verschillende keren peinzend langs…dat was iets religieus, het museum is net als een kerk, synagoge, moskee, kapel, begraafplaats, paleis, een heilige plaats… zo onderging mijn slaapkamer een metamorfose waarin ik nog beter
As a child I was already a museumroom decorator in my bedroom, placing useless but decorative objects on empty shelves, or on a small table against a beam and then walking past them pondering several times…that was something religious, the museum is like a church, synagogue, mosque, chapel, cemetery, palace, a holy place…there was something magical about it, my bedroom underwent a metamorphosis in which I could sleep even better than usual…
De afstand die Anna zoekt is aftastend, ze beweegt vanzelf perfect als op een ongeschreven scenario… Dichtbij, terugtrekkend, kijkend, buigend, overeind verend… Er komt geen regisseur aan te pas, of die moet uitgestrekt over de tijd in haarzelf zijn gegroeid…
The distance Anna seeks is scanning, she moves by herself perfectly as if on an unwritten script. Close, retreating, looking, bending, jumping up…. There is no director involved, or it must have grown expansive over time within her self….
Het moment van haar verwijderen is treurig, de gevulde ruimte vervalt in stappen in een versterk- te leegte. De ruimte wordt een verlaten ruimte. Deze is nooit meer dezelfde en wordt een ding in stilstand, doods, zelfs als die nog gevuld is met de meest mooie voorwerpen, shockerende afbeeldingen, wereldberoemde schilderijen, of overweldigende sculpturen, het maakt niet meer uit…
The moment of her removal is sad, the filled space decays in steps into an amplified emptiness. The space becomes an abandoned space. The space is never the same again and becomes a thing in stasis, dead, even if it is still filled with the most beautiful objects or shocking images, world-famous paintings, or overwhelming sculptures, it no longer matters….
moutarde-18 KRAKOW SANS
Op een vroege voorjaarsochtend in 1994 kwam de nachttrein uit Amsterdam aan in Krakow en mijn eerste zintuiglijke ervaringen waren de geur van steenkool en de contouren van een stad in gefilterd licht dat alles vertaalde in tinten zwart, wit en grijs. Ik herinner me Krakow als een kleurloze droom, met de voortdurende geluiden van nachttreinen en goederenwagons, waardoor slapen en waken in elkaar overvloeiden.
On an early spring morning in 1994, the night train from Amsterdam arrived in Krakow and my first sensory experiences were the smell of coal and the outline of a city in filtered light that translated everything into shades of black, white and grey. I remember Krakow as a colourless dream, with the constant sounds of night trains and freight cars, blending sleeping and waking.
En zo is KRAKOW SANS de titel geworden van dit cahier. Een lettertype met de aanduiding ‘sans’ betekent schreefloos. Maar er is in mijn Krakow ook een sans, een zonder, een verliezen. Krakow Sans is voor mij een metafoor geworden. Een verloren Krakow. Maar in dit nieuwe cahier ook te herwinnen, door alles in Krakow tot personage te maken in een nieuwe vertelling van Krakow, door mijn eerder gemaakte foto’s en gedichten, opnieuw tot leven gewekt en in een moutarde-cahier samengebracht.
And so KRAKOW SANS became the title of this cahier. A font marked ‘sans’ means sans serif. But in my Krakow, there is also a sans, a sans, a lose. Krakow Sans has become a metaphor for me. A lost Krakow. But in this new cahier also to be regained, by making everything in Krakow a character in a new narrative of Krakow, by my earlier photographs and poems, revived and brought together in a moutarde cahier.
moutarde-17 los zand • drift sand • sable flottant
Ze hadden elkaar ontmoet op een ruilbeurs van zandverzamelaars en waren vrienden geworden, na een uitwisseling van verboden zeldzaam zand van de Galaposeilanden en niet minder discutabel zand uit Auschwitz, waarbij hij zich had afgevraagd of dat niet voor eeuwig was vermengd met as. Hij zag hem kijken naar de golven en probeerde zijn voorbeeld te volgen. Tot hun voeten overspoeld werden door eentje die ze uit het oog hadden verloren op het laatste moment.
They had met at a sand collectors’ exchange and had become friends, after an exchange of forbidden rare sand from the Galapagos Islands and no less questionable sand from Auschwitz, which he had wondered had not been forever mixed with ashes. He saw him watching the waves and tried to follow his example. Until their feet were swamped by one they had lost sight of at the last moment.
Een keer, hij was zo ongeveer twaalf, dertien jaar, speelde hij verstoppertje met vriendjes en vriendinnetjes. Een meisje, misschien veertien, had hem meegetrokken de krantenkast in op de zolder. Ze lagen in het vrijwel donker naast elkaar op de oude kranten en hij voelde haar zo’n beetje tegen zich aan. Ze had rood haar dat in het donker van de kast meer kriebelde dan kleur gaf. Het duurde heel lang, hij wilde dat er geen einde aan zou komen. Hij voelde haar huid, haar arm en de warmte van haar lijfje. Ze had zijn hand gepakt en op haar borst gelegd. Daar bleef zijn hand als bevroren liggen, niet wetend wat hij voor iets paradijselijks voelde, een wolk misschien waarop engeltjes uitrusten. Het was later onmogelijk geweest zich dat gevoel te herinneren, alsof je alles en niks in je handen had en betoverd was door een ongrijpbare zachtheid. Na een eeuwigheid waren ze opgekrabbeld en hadden zich met rode konen tussen de anderen begeven alsof ze niks met elkaar te maken hadden. Hij keek naar de rode daken in de verte, wind waaide over het water, het leek allemaal heel lang geleden.
Once, when he was about twelve or thirteen, he was playing hide and seek with his friends. A girl, maybe fourteen, had dragged him into the newspaper closet in the attic. They lay side by side in the near dark on the old newspapers and he felt her against him. She had red hair that, in the darkness of the cupboard, was more itchy than colourful. It lasted a long time, he wished it would never end. He felt her skin, her arm, the warmth of her body. She had taken his hand and laid it on her breast. His hand remained there, frozen, not knowing what he felt for something paradisiacal, a cloud perhaps on which angels rest. Later, it had been impossible to remember that feeling, as if you had everything and nothing in your hands and were enchanted by an intangible softness. After an eternity, they had got up and, with red cheeks, had made their way among the others as if they had nothing to do with each other. He looked at the red roofs in the distance, wind blowing over the water, it all seemed a long time ago.
moutarde-16 Canelle
Wie studeerde in een werkgroep eind jaren zestig bij filosoof Roland Barthes bij de ontwikkeling van zijn studie over de fotografie La Chambre Claire? Wie woonde er dichtbij de sluis over het Canal Saint-Martin in een ‘chambrette clairette’? Bestaat de bar Le coup de Torchon nog om de hoek van het Collège de France in het 6e arrondisement? Wist je dat le coup de torchon het vegen van de vloer betekent?Bestaat de pianofabriek Claviers-beaufils & Fils nog in de rue Bichat? En wat heeft de rue Bichat te maken met de aanslag op het Bataclan-theater? Waarom worden zwarte toetsen laat in de middag gestemd en witte in de ochtend? En wat heeft dat te maken met het licht op het Canal Saint-Martin?
Voor al deze vragen: lees en zie Canelle….
Who studied as part of a working group with philosopher Roland Barthes in the late 1960s developing his study of photography La Chambre Claire? Who lived near the lock on the Canal Saint-Martin in a ‘chambrette clairette’? Does the bar Le coup de Torchon still exist around the corner from the Collège de France in the 6th arrondisement? Did you know that le coup de torchon means sweeping the floor? Does the small Claviers-beaufils & Fils piano factory still exist in rue Bichat? And what does rue Bichat have to do with the attack on the Bataclan-theatre? Why are black keys tuned late in the afternoon and white ones in the morning? And what does that have to do with the light on the Canal Saint-Martin?
For all these questions, read and see Canelle….
moutarde-15 SCHWENDEMANN blues
Het is een heldere winterochtend als we het enigszins surrealistische universum van de firma Schwendemann binnentreden, door een kale voorruimte heen vol pellets met de opgestapelde grondstof van samengeperst katoen, steen, glas, vuilnis, klei en verf, ook wel karton genaamd, te gebruiken voor een voortdurende reeks semi-industriële multiples die deze uit de 19e eeuw stammende werkplaats weer zullen verlaten.
De kneepjes en omduwertjes krijgen extra aandacht wanneer het grijze monstertje soepel de ene na de andere lijmerige vinger passeert als een potlood in de hand van een goochelaar om uiteindelijk met een grote zwieper patsboem op een belendende tafel te belanden op de stapel van broertjes en zusjes of op een gedoosde toren van Babel.
It is a bright winter morning when we enter the somewhat surreal universe of the Schwendemann company, through a bare anteroom filled with the piled up raw material of compressed cotton, stone, glass, rubbish, clay and paint, also known as cardboard, to be used for an ongoing series of semi-industrial multiples that will leave this workshop, which dates back to the 19th century.
The nips and tucks get extra attention when the little grey monster smoothly passes one sticky finger after another like a pencil in a magician’s hand, only to end up with a big swish of its own on a neighbouring table, on the pile of siblings or on a doomed Tower of Babel.
moutarde-14 Acte de présence 36 gezichten op de Eiffeltoren / 36 views of the Eiffeltower
moutarde-13 Pirra
moutarde-12 Journal Vézelien
moutarde-11 Carrousel
moutarde-10 MADAME PRINET
moutarde-9 inner court
moutarde-8 vuile seule
moutarde-7 DU NORD
moutarde-6 kade q
moutarde-5 Acqua Dolce
(inclusief Ghetto Blues, een gedicht van Joost Divendal)opgedragen aan Joost (1955-2010) auteur, broer en reisgenoot in Venetië
moutarde-4 Isabelle
een vrouw uit Parijs in drie cruciale fases van haar leven -tussen 2000 en 2008- a woman from Paris in three crucial moments of her life between 2000 and 2008
moutarde-3 passage Étretat
moutarde-2 Scène-sur-mer
I
moutarde-1 rue des Archives
Sindsdien is het Parijs waarin ik haar sporen heb proberen terug te vinden, even uitgestorven en stil gebleven als op die dag. Ik loop door de lege straten. Voor mij blijven ze leeg, zelfs ’s avonds, tijdens het spitsuur, als de mensen zich in drommen naar de ingangen van de metro haasten. Ik moet steeds weer aan haar denken, en in bepaalde wijken voel ik onwillekeurig een echo van haar aanwezigheid. Pas geleden nog gebeurde me dat ’s avonds, in de buurt van het Gare du Nord.
uit: Patrick Modiano, Dora Bruder, vertaling Maarten Elzinga, De Bezige Bij 1997
Ever since, the Paris wherein I have tried to retrace her steps has remained as silent and deserted as it was on that day. I walk through empty streets. For me, they are always empty, even at dusk, during the rush hour, when the crowds are hurrying towards the mouths of the metro. I think of her in spite of myself, sensing an echo of her presence in this neighbourhood or that. The other evening, it was near the Gare du Nord.
from: Patrick Modiano, Dora Bruder, translation Joanna Kilmartin, UCP 1999)
moutarde series MOUTARDE-CAHIERS
moutarde-22 Night talk
See, even Night her self is here, to favour your design.
anonymus (The Fairy Qudeen, Henry Purcell)
De woeste nachttaal van mijn dromen vertelde de waarheid
The wild night language of my dreams told the truth
(Salman Rusdie, Knife)
moutarde-21 A BARCA Marmara
Querida Barca, Dear Boat, lieve Barca,
Je schreef me een indringende brief die wel meer dan een maand in een vochtig magazijn ergens op een luchthaven is blijven liggen alvorens de tocht over de oceaan te maken, alsof er helemaal geen urgentie was. Het vocht is in het papier doorgedrongen. Tranen. Regen. Zweetpareltjes in je nek. Ik ruik aan je bootje dat je van ver bent komen aanvaren. Ik heb zo vaak aan je gedacht en probeerde in mijn gedachten dichterbij te komen, langs allerlei wegen, je naam, een herinnering, een flard van een gesprek dat we hadden, die avond vlak voor je vertrek. Je wist dat je terug moest, de mist in, de nachtmerrie, de ondoorzichtigheid, die machteloosheid. Een wereld die je zo hartstochtelijk anders wilt. …
dear Boat,
You wrote me a poignant letter that must have remained in a damp warehouse somewhere in an airport for more than a month before making the trip across the ocean, as if there were no urgency at all. The moisture has penetrated the paper. Tears. Rain. Beads of sweat on your neck. I can smell your little boat that you have come sailing in from far away. I have thought of you so often and tried to get closer in my mind, along all kind of paths, your name, a memory, a fragment of a conversation we had, that evening just before your departure. You knew you had to go back, into the mist, the nightmare, the opacity, the powerlessness. A world that you want so passionately to change….
moutarde-20 Cybèle
Een cahier over zachtheid, sensibiliteit, huid, lichaam, erotiek, lichtheid, verlangen, verbinden, verwijderen, vertalen, aanraken, tonen, intimiteit, verbergen en onthullen.
A cahier about softness, sensibility, skin, body, eroticism, lightness, desire, darkness, connecting, removing, translating, touching, showing, intimacy, hiding.
Een cahier over het tijdloze, het alledaagse, het leeftijdsloze, het jonger of ouder zijn, het object worden of subject worden, over lust en overgave, over de verraderlijkheid van de fotografie die aan het onzichtbare wil raken, over beschrijven en suggereren, over iets en niets laten zien, over subtiliteit, over het geheim van de ander, over het geheim van jezelf… over de poëzie van de erotiek.
In mijn werk spelen deze thema’s een permanente impliciete rol, soms ineens uitgesprokener, omdat het dan plotseling op m’n pad komt. Dat is ook het beste, des te meer je zoekt, des te minder vind je. Het moet een zekere argeloosheid hebben, speelsheid, toeval, vertrouwen ook, om aan het licht te kunnen laten komen.
Het landschappelijke lichaam, het lichamelijke landschap, het nest, het fruit op een schaal, de slaap, de nacht en de droom.
Cybèle, de titel van dit cahier, is de naam van de moeder- en vruchtbaarheidsgodin, die vereerd werd met extatische dansen en erotische muziek van handtrommels en kleppers. Cybèle, de godin van dood en leven.
A cahier about softness, sensibility, skin, body, eroticism, lightness, desire, darkness, connecting, removing, translating, touching, showing, intimacy, hiding.
But also about the timeless, the everyday, the ageless, being younger or older, becoming an object or becoming a subject, about lust and surrender, about the treacherousness of photography that wants to touch the invisible, about describing and suggesting, about showing something and nothing, about subtlety, about the secret of the other, about the secret of yourself… about the poetry of eroticism.
In my work, these themes play a permanent implicit role, sometimes suddenly more pronounced, because it suddenly comes my way. That’s the best thing too, the more you search, the less you find. It has to have a certain unsuspectingness, playfulness, chance, trust too, to be able to come to light.
The scenic body, the physical landscape, the nest, fruit on a plate, sleep, night and dream.
Cybèle, the title of this cahier, is the name of the mother and fertility goddess, who was worshipped with ecstatic dances and erotic music of hand drums and clappers. Cybèle, the goddess of death and life.
Onder de naam MOUTARDE verschijnen cahiers op basis van mijn archief van eigen werk, met deels eerder gemaakte foto’s, teksten, gedichten, tekeningen en nieuwe foto’s en teksten. Zowel ontwerp als productie zijn van mijn hand. De nieuwe cahiers worden elke keer doo een nieuwsbrief LEO-POST aangekondigd en ingeleid op deze website. Een nieuwe cahier zal steeds ergens live gepresenteerd worden, omlijst met een klein programma.
Titled MOUTARDE-cahiers: appear based on my archive of my own work, with partly previously made photographs, texts, poems, drawings and new material. These new cahiers, designed and produced by myself, are announced by a newsletter called LEO-POST and introduced on this website. A new cahier will always be presented live somewhere, surrounded with a small program.
Na de voltooiing van de eerste reeks en tweede reeks cahiers (van 1-10 en 11-20), kosten de losse deeltjes die nog los voorradig zijn € 22,50 per titel (ex verzendkosten). Niet alle deeltjes van deze eerste reeks zijn meer los verkrijgbaar.
After the completion of the first two series of 1-10 & 11-20 cahiers, differemt cahiers are still in stock and will cost € 22,50 each title (ex shipping costs). Not all volumes of these first series are as one issue available anymore.
!!! ER ZIJN NOG EEN BEPERKT AANTAL COMPLETE SETS van de eerste & tweede reeks VERKRIJGBAAR: 10 titels in foedraal (nrs 1-10 & 11-20) voor € 250,00. Te bestellen via de contact-pagina door een berichtje te sturen, of e-mail naar leodivendal@gmail.com
!!! THERE A LIMITED NUMBER OF THE TWO COMPLETE SETS INCLUDED: 10 titles in case for € 250,00. To order via the contact-page by sending a message, or e-mail to leodivendal@gmail.com.
De tweede reeks cahiers (11-20) is compleet. De prijs per deeltje is € 22,50 en voor een abonnement op de hele derde reeks inclusief foedraal bedraagt € 200 (zonder foedraal € 185)
The second series of cahiers (11-20) has been completed. In spring 2024 starts de third series (21-30). The price per issue is € 22.50 and for a subscription to the whole second series including slipcase € 200 (without case € 185).
moutarde-19 amusemusea
Ik was als kind al een museumzaal inrichter in de vorm van mijn slaapkamer, ik plaatste nutteloze en prachtige of decoratieve voorwerpen op lege plankjes, of op een tafeltje tegen een balk aan gezet en ik liep er dan verschillende keren peinzend langs…dat was iets religieus, het museum is net als een kerk, synagoge, moskee, kapel, begraafplaats, paleis, een heilige plaats… zo onderging mijn slaapkamer een metamorfose waarin ik nog beter
As a child I was already a museumroom decorator in my bedroom, placing useless but decorative objects on empty shelves, or on a small table against a beam and then walking past them pondering several times…that was something religious, the museum is like a church, synagogue, mosque, chapel, cemetery, palace, a holy place…there was something magical about it, my bedroom underwent a metamorphosis in which I could sleep even better than usual…
De afstand die Anna zoekt is aftastend, ze beweegt vanzelf perfect als op een ongeschreven scenario… Dichtbij, terugtrekkend, kijkend, buigend, overeind verend… Er komt geen regisseur aan te pas, of die moet uitgestrekt over de tijd in haarzelf zijn gegroeid…
The distance Anna seeks is scanning, she moves by herself perfectly as if on an unwritten script. Close, retreating, looking, bending, jumping up…. There is no director involved, or it must have grown expansive over time within her self….
Het moment van haar verwijderen is treurig, de gevulde ruimte vervalt in stappen in een versterk- te leegte. De ruimte wordt een verlaten ruimte. Deze is nooit meer dezelfde en wordt een ding in stilstand, doods, zelfs als die nog gevuld is met de meest mooie voorwerpen, shockerende afbeeldingen, wereldberoemde schilderijen, of overweldigende sculpturen, het maakt niet meer uit…
The moment of her removal is sad, the filled space decays in steps into an amplified emptiness. The space becomes an abandoned space. The space is never the same again and becomes a thing in stasis, dead, even if it is still filled with the most beautiful objects or shocking images, world-famous paintings, or overwhelming sculptures, it no longer matters….
moutarde-18 KRAKOW SANS
Op een vroege voorjaarsochtend in 1994 kwam de nachttrein uit Amsterdam aan in Krakow en mijn eerste zintuiglijke ervaringen waren de geur van steenkool en de contouren van een stad in gefilterd licht dat alles vertaalde in tinten zwart, wit en grijs. Ik herinner me Krakow als een kleurloze droom, met de voortdurende geluiden van nachttreinen en goederenwagons, waardoor slapen en waken in elkaar overvloeiden.
On an early spring morning in 1994, the night train from Amsterdam arrived in Krakow and my first sensory experiences were the smell of coal and the outline of a city in filtered light that translated everything into shades of black, white and grey.
I remember Krakow as a colourless dream, with the constant sounds of night trains and freight cars, blending sleeping and waking.
En zo is KRAKOW SANS de titel geworden van dit cahier. Een lettertype met de aanduiding ‘sans’ betekent schreefloos. Maar er is in mijn Krakow ook een sans, een zonder, een verliezen. Krakow Sans is voor mij een metafoor geworden. Een verloren Krakow. Maar in dit nieuwe cahier ook te herwinnen, door alles in Krakow tot personage te maken in een nieuwe vertelling van Krakow, door mijn eerder gemaakte foto’s en gedichten, opnieuw tot leven gewekt en in een moutarde-cahier samengebracht.
And so KRAKOW SANS became the title of this cahier. A font marked ‘sans’ means sans serif. But in my Krakow, there is also a sans, a sans, a lose. Krakow Sans has become a metaphor for me. A lost Krakow. But in this new cahier also to be regained, by making everything in Krakow a character in a new narrative of Krakow, by my earlier photographs and poems, revived and brought together in a moutarde cahier.
moutarde-17 los zand • drift sand • sable flottant
Ze hadden elkaar ontmoet op een ruilbeurs van zandverzamelaars en waren vrienden geworden, na een uitwisseling van verboden zeldzaam zand van de Galaposeilanden en niet minder discutabel zand uit Auschwitz, waarbij hij zich had afgevraagd of dat niet voor eeuwig was vermengd met as. Hij zag hem kijken naar de golven en probeerde zijn voorbeeld te volgen. Tot hun voeten overspoeld werden door eentje die ze uit het oog hadden verloren op het laatste moment.
They had met at a sand collectors’ exchange and had become friends, after an exchange of forbidden rare sand from the Galapagos Islands and no less questionable sand from Auschwitz, which he had wondered had not been forever mixed with ashes. He saw him watching the waves and tried to follow his example. Until their feet were swamped by one they had lost sight of at the last moment.
Een keer, hij was zo ongeveer twaalf, dertien jaar, speelde hij verstoppertje met vriendjes en vriendinnetjes. Een meisje, misschien veertien, had hem meegetrokken de krantenkast in op de zolder. Ze lagen in het vrijwel donker naast elkaar op de oude kranten en hij voelde haar zo’n beetje tegen zich aan. Ze had rood haar dat in het donker van de kast meer kriebelde dan kleur gaf. Het duurde heel lang, hij wilde dat er geen einde aan zou komen. Hij voelde haar huid, haar arm en de warmte van haar lijfje. Ze had zijn hand gepakt en op haar borst gelegd. Daar bleef zijn hand als bevroren liggen, niet wetend wat hij voor iets paradijselijks voelde, een wolk misschien waarop engeltjes uitrusten. Het was later onmogelijk geweest zich dat gevoel te herinneren, alsof je alles en niks in je handen had en betoverd was door een ongrijpbare zachtheid. Na een eeuwigheid waren ze opgekrabbeld en hadden zich met rode konen tussen de anderen begeven alsof ze niks met elkaar te maken hadden. Hij keek naar de rode daken in de verte, wind waaide over het water, het leek allemaal heel lang geleden.
Once, when he was about twelve or thirteen, he was playing hide and seek with his friends. A girl, maybe fourteen, had dragged him into the newspaper closet in the attic. They lay side by side in the near dark on the old newspapers and he felt her against him. She had red hair that, in the darkness of the cupboard, was more itchy than colourful. It lasted a long time, he wished it would never end. He felt her skin, her arm, the warmth of her body. She had taken his hand and laid it on her breast. His hand remained there, frozen, not knowing what he felt for something paradisiacal, a cloud perhaps on which angels rest. Later, it had been impossible to remember that feeling, as if you had everything and nothing in your hands and were enchanted by an intangible softness. After an eternity, they had got up and, with red cheeks, had made their way among the others as if they had nothing to do with each other. He looked at the red roofs in the distance, wind blowing over the water, it all seemed a long time ago.
moutarde-16 Canelle
Wie studeerde in een werkgroep eind jaren zestig bij filosoof Roland Barthes bij de ontwikkeling van zijn studie over de fotografie La Chambre Claire?
Wie woonde er dichtbij de sluis over het Canal Saint-Martin in een ‘chambrette clairette’?
Bestaat de bar Le coup de Torchon nog om de hoek van het Collège de France in het 6e arrondisement?
Wist je dat le coup de torchon het vegen van de vloer betekent?Bestaat de pianofabriek Claviers-beaufils & Fils nog in de rue Bichat?
En wat heeft de rue Bichat te maken met de aanslag op het Bataclan-theater?
Waarom worden zwarte toetsen laat in de middag gestemd en witte in de ochtend? En wat heeft dat te maken met het licht op het Canal Saint-Martin?
Voor al deze vragen: lees en zie Canelle….
Who studied as part of a working group with philosopher Roland Barthes in the late 1960s developing his study of photography La Chambre Claire? Who lived near the lock on the Canal Saint-Martin in a ‘chambrette clairette’?
Does the bar Le coup de Torchon still exist around the corner from the Collège de France in the 6th arrondisement?
Did you know that le coup de torchon means sweeping the floor? Does the small Claviers-beaufils & Fils piano factory still exist in rue Bichat? And what does rue Bichat have to do with the attack on the Bataclan-theatre?
Why are black keys tuned late in the afternoon and white ones in the morning? And what does that have to do with the light on the Canal Saint-Martin?
For all these questions, read and see Canelle….
moutarde-15 SCHWENDEMANN blues
Het is een heldere winterochtend als we het enigszins surrealistische universum van de firma Schwendemann binnentreden, door een kale voorruimte heen vol pellets met de opgestapelde grondstof van samengeperst katoen, steen, glas, vuilnis, klei en verf, ook wel karton genaamd, te gebruiken voor een voortdurende reeks semi-industriële multiples die deze uit de 19e eeuw stammende werkplaats weer zullen verlaten.
De kneepjes en omduwertjes krijgen extra aandacht wanneer het grijze monstertje soepel de ene na de andere lijmerige vinger passeert als een potlood in de hand van een goochelaar om uiteindelijk met een grote zwieper patsboem op een belendende tafel te belanden op de stapel van broertjes en zusjes of op een gedoosde toren van Babel.
It is a bright winter morning when we enter the somewhat surreal universe of the Schwendemann company, through a bare anteroom filled with the piled up raw material of compressed cotton, stone, glass, rubbish, clay and paint, also known as cardboard, to be used for an ongoing series of semi-industrial multiples that will leave this workshop, which dates back to the 19th century.
The nips and tucks get extra attention when the little grey monster smoothly passes one sticky finger after another like a pencil in a magician’s hand, only to end up with a big swish of its own on a neighbouring table, on the pile of siblings or on a doomed Tower of Babel.
moutarde-14 Acte de présence 36 gezichten op de Eiffeltoren / 36 views of the Eiffeltower
moutarde-13 Pirra
moutarde-12 Journal Vézelien
moutarde-11 Carrousel
moutarde-10 MADAME PRINET
moutarde-9 inner court
moutarde-8 vuile seule
moutarde-7 DU NORD
moutarde-6 kade q
moutarde-5 Acqua Dolce
(inclusief Ghetto Blues, een gedicht van Joost Divendal)opgedragen aan Joost (1955-2010) auteur, broer en reisgenoot in Venetië
moutarde-4 Isabelle
een vrouw uit Parijs in drie cruciale fases van haar leven -tussen 2000 en 2008- a woman from Paris in three crucial moments of her life between 2000 and 2008
moutarde-3 passage Étretat
moutarde-2 Scène-sur-mer
I
moutarde-1 rue des Archives
Sindsdien is het Parijs waarin ik haar sporen heb proberen terug te vinden, even uitgestorven en stil gebleven als op die dag. Ik loop door de lege straten. Voor mij blijven ze leeg, zelfs ’s avonds, tijdens het spitsuur, als de mensen zich in drommen naar de ingangen van de metro haasten. Ik moet steeds weer aan haar denken, en in bepaalde wijken voel ik onwillekeurig een echo van haar aanwezigheid. Pas geleden nog gebeurde me dat ’s avonds, in de buurt van het Gare du Nord.
uit: Patrick Modiano, Dora Bruder, vertaling Maarten Elzinga, De Bezige Bij 1997
Ever since, the Paris wherein I have tried to retrace her steps has remained as silent and deserted as it was on that day. I walk through empty streets. For me, they are always empty, even at dusk, during the rush hour, when the crowds are hurrying towards the mouths of the metro. I think of her in spite of myself, sensing an echo of her presence in this neighbourhood or that. The other evening, it was near the Gare du Nord.
from: Patrick Modiano, Dora Bruder, translation Joanna Kilmartin, UCP 1999)